wykluczać się
  • agrafka i ancymon
    21.02.2015
    21.02.2015
    Szanowni Państwo,
    zaskoczyłem znajomych informacją, że język polski nie zawiera ani jednego wyrazu o pochodzeniu czysto polskim, który zaczynałby się na literę a, oczywiście wykluczając takie słowa jak: ale, albo, ach itp. W związku z tym chciałbym zapytać o etymologię słów: agrafka i ancymon.
    Pozdrawiam
    Ł.K.
  • Bliskoznaczniki?

    23.03.2023
    23.03.2023

    Czy zwrot „w wyniku zaistniałej sytuacji” i zwrot „w wyniku zdarzenia” można używać zamiennie? Czy są synonimami?

  • Formy symetryczne płciowo

    19.01.2024
    19.01.2024

    Dzień dobry,

    trapi mnie pewna wątpliwość językowa ( i jednocześnie poprawnościowa). Mianowicie, czy z punktu widzenia językowego jest sens używać dwu form rodzajowych w liczbie mnogiej, np. artyści i artystki, przedsiębiorcy i przedsiębiorczynie... itp.? Czy rodzaj męskoosobowy nie zakłada z automatu, że zawiera w sobie obie płcie, np. chłopcy i dziewczynki BYLI (męskoosobowy), a nie chłopcy i dziewczynki BYLI i BYŁY .

    Błagam o odpowiedź, bo strasznie mnie męczy ta sprawa.

    Pozdrawiam serdecznie.

    Ania Kwaśnik

  • grecki czy helleński?
    7.05.2013
    7.05.2013
    Czy stosowanie przymiotnika helleński w odniesieniu do współczesnej Grecji jest poprawne? Jest on spotykany w prasie (np. Helleńska Federacja Hotelarska, Helleńskie Ministerstwo Kultury), jednak to chyba kalkowanie z angielskiego (por. ang. Hellenic Republic). W słownikach przym. helleński odnoszony jest do Hellenów, starożytnej Grecji, Hellady; przym. grecki zaś od Grecji. Jak zatem poprawnie zapisać: Greckie (czy Helleńskie) Ministerstwo Turystyki? grecka (czy helleńska) marynarka wojenna?
  • obłuda i cynizm
    1.09.2014
    1.09.2014
    W poradzie obłuda i cynizm zauważył Pan, że „nie można być jednocześnie obłudnikiem i cynikiem, przynajmniej nie w tej samej sprawie”. Przeszukanie stron WWW pod kątem wyrażeń cyniczny i obłudny oraz obłudny i cyniczny pokazuje jednak, że obłuda i cynizm idą w parze dosyć często, przynajmniej w tekstach. Nawet w ISJP (s.v. obłudny) znalazł się przykład: „Była cyniczna i obłudna”, a w Wielkim SJP wśród typowych połączeń obłudy jest obłuda i cynizm. O czym to może świadczyć?
  • Ochrzczony czy ochrzcony?
    3.09.2018
    3.09.2018
    Szanowni Państwo,
    w zasadzie imiesłów bierny od chrzcić powinien chyba brzmieć chrzcony (jak chwycić, chwycony), tak zresztą mówi się na wielkopolskiej (niemazurzącej!) wsi. Czy cz w chrzczony jest hiperpoprawnością, uproszczeniem fonetycznym, czy śladem jakiejś innej formy pierwotnej bezokolicznika (np. *chrścić)?

    Dziękuję za pomoc,
    Łukasz
  • olimpijski festiwal młodzieży Europy
    9.03.2013
    9.03.2013
    Dzień dobry.
    Zgodnie z polską pisownią określenia typu igrzyska olimpijskie powinny być pisane małymi literami, o ile nie stanowią części nazwy własnej. Czy odnosi się to także do zawodów sportowych o nazwie olimpijski festiwal młodzieży Europy? Pisownia wielkimi literami stosowana jest co prawda przez PKOl, jednak chyba nie należy nim się sugerować ze względu na liczne błędy ortograficzne na stronie komitetu.
    Bardzo liczę na Państwa odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    A.
  • problem z wielkimi literami
    13.04.2013
    13.04.2013
    W niedawnej poradzie o nazwach sal dr Jan Grzenia zauważył, że „skoro napis ma znaleźć się na tablicy informacyjnej, trzeba będzie zapisać go wielką literą”. Czy oznacza to, że nie ma błędu na tabliczkach Park Zachodni, Most Maślicki, Cmentarz Pilczycki? Czy na tabliczce, gdyby chcieć rozwinąć zwyczajowy skrót, należałoby również napisać Ulica Dokerska?
  • refleks
    16.09.2011
    16.09.2011
    Witam,
    mam takie pytanie: czy refleks może być wolny, słaby (np. „Mam słaby refleks”, „Mam za wolny refleks”)? Czy słowa te się wykluczają, a np. szybki refleks jest pleonazmem?
  • Wystąpić na drogę sądową
    20.01.2016
    20.01.2016
    Szanowna Poradnio,
    chciałbym spytać, które wyrażenie jest poprawne: wstąpić na drogę sądową czy wystąpić na drogę sądową.
    Pierwszy wariant wydaje się logiczniejszy, ale drugi jest znacznie częstszy w Internecie (co nie jest, oczywiście, żadnym wyznacznikiem poprawności językowej). Być może druga forma wzięła się od wyrażenia wystąpić do sądu?

    Dziękuję uprzejmie.

    z poważaniem
    Marcin Wiśniewski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego